Kỷ nguyên AI (trí tuệ nhân tạo) đang bùng nổ mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có giáo dục. Với sự phát triển không ngừng của các công nghệ AI như machine learning, deep learning, học máy… việc tiếp cận tri thức và học tập trở nên dễ dàng hơn rất nhiều so với trước đây. Tuy nhiên, để học hiệu quả, cho dù là bạn hay với vai trò là một giáo viên hoặc phụ huynh giúp đỡ con cái mình học tập chúng ta cần có những cách tiếp cận phù hợp để tận dụng những lợi thế mà công nghệ đem lại, đồng thời tránh những hạn chế có thể xảy ra.
Dưới đây là một số cách học tập hiệu quả trong kỷ nguyên AI mà bạn có thể tham khảo:
1. Tận dụng công cụ AI hỗ trợ học tập
Các công cụ AI như trợ lý ảo ChatGPT của OpenAI hay Bing Chat, Google Bard, Microsoft Copilot… có thể được sử dụng như một hệ thống hỏi đáp, phần mềm dạy học trí tuệ… và giúp bạn học tập hiệu quả hơn thông qua việc:
- Trả lời các thắc mắc, giải đáp ngay những câu hỏi về bài học một cách nhanh chóng.
- Gợi ý, nhắc nhở các nội dung cần ôn tập dựa trên khả năng ghi nhớ và nắm bắt kiến thức của bạn.
- Đưa ra các bài tập, bài test phù hợp với trình độ hiểu biết hiện tại, giúp bạn củng cố kiến thức từng bước một.
- Tự động chấm bài, nhận xét kết quả học tập giúp bạn đánh giá hiệu quả của quá trình ôn luyện.
Do đó, bạn nên tìm hiểu và lựa chọn những công cụ AI phù hợp và cách sử dụng chúng hiệu quả để hỗ trợ việc học. Ví dụ nếu học ngoại ngữ, bạn có thể sử dụng các ứng dụng AI chatbot để luyện nói, kiểm tra khả năng ngữ pháp, từ vựng để học thêm từ mới…
2. Sử dụng công cụ AI để tìm kiếm thông tin một cách hiệu quả
Các công cụ AI như các Chatbot AI đã đề cập ở trên hoặc các trợ lý ảo có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian tìm kiếm thông tin về bài học. Thay vì tự mò mẫm tra cứu, bạn có thể “tham vấn” các công cụ này để nhận ngay câu trả lời cần tìm, hoặc được chỉ dẫn đến những nguồn tài liệu phù hợp.
Ngoài ra, các công cụ AI tìm kiếm, phân tích dữ liệu lớn như Google Assistant, Siri, Alexa… cũng rất hữu ích trong việc giúp bạn tổng hợp, phân tích, so sánh các thông tin về một chủ đề từ nhiều nguồn khác nhau. Thay vì đọc hàng tấn tài liệu thì các công cụ này sẽ loại bỏ phần thông tin không cần thiết và tổng hợp, trích xuất ra những điểm then chốt.
3. Học cùng Robotic Tutor
Các Robotic Tutor (giáo viên robot) là những sản phẩm được phát triển dựa trên AI và các kỹ thuật thị giác máy tính, xử lý ngôn ngữ tự nhiên đang ngày càng hoàn thiện. Chúng có thể giao tiếp với người học, theo dõi quá trình tiếp thu kiến thức, đưa ra các mẹo, lời khuyên dạy học và điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng.
Học cùng Robotic Tutor sẽ giúp bạn có trải nghiệm học tập sinh động, thú vị như được học 1-1 với gia sư. Bạn có thể tham khảo một số Robotic Tutor tiên tiến hiện nay như Pepper của Nhật Bản, Atlas của Mỹ, Codey Rocky của Makeblock…
4. Tham gia các khóa học trực tuyến sử dụng AI
Các khóa học trực tuyến (e-learning) ngày càng ứng dụng nhiều công nghệ AI vào việc phân tích hồ sơ, năng lực của học viên, để đề xuất các khóa học phù hợp, cá nhân hóa nội dung và phương pháp giảng dạy.
Một số lợi ích của việc học online sử dụng AI bao gồm:
- Chương trình đào tạo được cá nhân hóa dựa trên trình độ, sở thích của học viên.
- Quá trình học tập được theo dõi và đánh giá chi tiết để kịp thời điều chỉnh nội dung, phương pháp sao cho phù hợp nhất.
- Có thể học mọi lúc, mọi nơi, tự động lưu trữ tiến độ học tập.
- Giảng viên ảo sử dụng công nghệ nhận diện và tổng hợp ngôn ngữ tự nhiên giúp giao tiếp với học viên một cách tự nhiên, sinh động.
Một số khóa học trực tuyến áp dụng AI tiên tiến mà bạn có thể tham khảo như Coursera, EdX, Udemy, Skillshare…
5. Áp dụng các kỹ thuật học hiệu quả
Không chỉ kiến thức mà cả kỹ thuật học tập cũng cần được cập nhật. Kỹ năng như tư duy phản biện, sự sáng tạo, và khả năng tự học là vô cùng quan trọng. Chúng giúp người học không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn áp dụng nó một cách linh hoạt và sáng tạo trong môi trường thay đổi nhanh chóng và bạn cũng cần áp dụng các kỹ thuật học tập khoa học sau:
- Xác định mục tiêu rõ ràng: mục tiêu càng rõ ràng sẽ giúp bạn định hướng học tập tốt hơn.
- Tập trung cao độ: loại bỏ mọi phiền nhiễu, tập trung 100% khi học.
- Ghi chép và tóm tắt: ghi chú giúp bạn ghi nhớ tốt hơn, văn bản giúp nhớ tốt hơn ảnh. Tóm tắt, khái quát hóa kiến thức.
- Ôn tập đều đặn: học xong nên ôn tập ngay để khắc sâu kiến thức, sau đó ôn lại theo định kỳ để không quên.
- Thực hành và vận dụng kiến thức: liên hệ kiến thức với thực tiễn, vận dụng vào giải quyết các bài toán thực tế.
- Học nhóm: trao đổi, thảo luận, giải thích cho người khác cũng giúp hiểu sâu hơn.
Kỷ nguyên AI đang đem lại nhiều cơ hội phát triển mới mẻ cho giáo dục. Tuy nhiên, để học thực sự hiệu quả, bản thân chúng ta dưới vai trò là người học tập, nghiên cứu tìm hiểu thêm kiến thức mới, giáo viên và đặc biệt là phụ huynh cũng vẫn luôn cần có thái độ học tập nghiêm túc và tìm hiểu áp dụng những cách, kỹ thuật học thông minh phù hợp để vận dụng hay hỗ trợ cho học sinh và con cái của mình. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có cách tiếp cận phù hợp để việc học trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn trong kỷ nguyên công nghệ 4.0 này.
Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy có ích cho cộng đồng nhé Bạn!
TS Nguyễn Trung Hòa
