Học cùng AI như một chuyên gia: Hướng dẫn chi tiết kỹ thuật Socrate và Scaffolding với ChatGPT Study Mode

271

31/7/2025 (TinAI.vn) – Bạn có bao giờ nhận được một câu trả lời hoàn hảo, chi tiết từ ChatGPT, nhưng chỉ vài phút sau, bạn nhận ra mình đã quên gần hết? Đây là một trải nghiệm phổ biến. Hầu hết chúng ta đang sử dụng AI như một cỗ máy tìm kiếm nâng cao: chúng ta hỏi, nó trả lời. Nhưng đây là cách của người mới bắt đầu.

Để thực sự học như một chuyên gia, bạn cần thay đổi cuộc chơi: biến cuộc độc thoại hỏi-đáp thành một buổi đối thoại sâu sắc. Bí quyết nằm ở việc kết hợp sức mạnh của ChatGPT Study Mode với hai kỹ thuật sư phạm kinh điển: Phương pháp Socrate (học qua gợi mở) và Phương pháp Scaffolding (“kỹ thuật hỗ trợ từng bước trong học tập”).

Bạn sẽ không chỉ biết câu trả lời, mà còn hiểu tại sao nó lại như vậy, nó liên quan đến những gì bạn đã biết ra sao, và làm thế nào để áp dụng nó. Bài viết này là tấm bản đồ chi tiết, hướng dẫn bạn từng bước để làm chủ hai kỹ thuật này và biến ChatGPT thành người gia sư bậc thầy của riêng bạn.

Học cùng AI như một chuyên gia với các kỹ thuật chuyên sâu

I. Kỹ thuật Socratic: Nghệ thuật đặt câu hỏi để học sâu

1. Phương pháp Socrate là gì?

Hãy tưởng tượng, thay vì đưa cho bạn một con cá (câu trả lời), người thầy lại dạy bạn cách tự làm cần câu và phương pháp câu cá (tư duy). Đó chính là tinh thần của phương pháp Socrate. Đây là nghệ thuật khám phá tri thức thông qua việc liên tục đặt các câu hỏi gợi mở, buộc người học phải tự suy luận, kiểm tra các giả định của mình và kết nối các ý tưởng. Mục tiêu cuối cùng là kích thích tư duy phản biện.

2. Bí quyết kích hoạt “Gia sư Socrate” trong ChatGPT

Bạn có thể “dạy” Chatbot AI (Gemini; Grok…) trở thành một nhà hiền triết bằng một câu lệnh đơn giản. Đây là “Prompt Vàng” bạn có thể sử dụng:

Prompt Vàng để kích hoạt chế độ Socrate :

Từ bây giờ, hãy đóng vai một gia sư theo phương pháp Socrate. Tôi muốn tìm hiểu về [chủ đề X]. Thay vì trả lời trực tiếp, hãy luôn đặt cho tôi những câu hỏi gợi mở để tôi tự mình suy luận và tìm ra câu trả lời. Bắt đầu bằng cách hỏi tôi đã biết gì về [chủ đề X] chưa.

Và tất nhiên với ChatGPT bạn chỉ cần bật chế độ “Học tập” / “Study & learn” bằng cách tại cửa sổ nhập thông tin Click nút “Công cụ” / “Tool” rồi nhập một yêu cầu ngắn gọn: Tôi muốn tìm hiểu về [chủ đề X]

Hãy xem sự khác biệt khi học về chủ đề “Tại sao bầu trời màu xanh?” khi không áp dụng phương pháp Socrate và có áp dụng qua chế độ “Học tập” trên ChatGPT:

* Cách làm thông thường (và kém hiệu quả) – khi chưa bật chế độ “Học tập” trên ChatGPT:

• • Bạn: Tôi muốn tìm hiểu tại sao bầu trời màu xanh?

  • ChatGPT: Trả lời một tràng dài về tán xạ Rayleigh… (Bạn đọc, gật gù rồi quên ngay). Ví dụ một kết quả cụ thể khi hỏi theo cách trên: 

* Cách làm của chuyên gia (dùng prompt Socrate trên các nền tảng Chatbot AI như Gemini, Grok..): 

• • Bạn: …hãy đóng vai gia sư Socrate. Tôi muốn tìm hiểu tại sao bầu trời màu xanh. Bắt đầu đi

  • Hoặc bạn bật chế độ “Học tập” với phương pháp Socrate đã được tích hợp sẵn trên cửa sổ nhập liệu của ChatGPT và chỉ cần nhập yêu cầu ngắn gọn “Tại sao bầu trời màu xanh?”sẽ có kết quả như sau:

           – ChatGPT (Gia sư): Tuyệt vời. Trước hết, theo bạn, ánh sáng từ Mặt Trời có màu gì?

            – Bạn: Màu vàng?

           – ChatGPT (Gia sư): Một quan sát thú vị. Thực tế ánh sáng trắng của Mặt Trời là tổng hợp của nhiều màu sắc, như cầu vồng vậy. Bạn có nghĩ ra điều gì xảy ra khi ánh sáng trắng đó đi vào bầu khí quyển của chúng ta không? Nó có đi thẳng một mạch đến mắt ta không?

           – Bạn: Chắc là không, nó phải đi qua không khí.

         – ChatGPT (Gia sư): Chính xác! Và trong không khí có vô số các phân tử nhỏ li ti. Bạn đã bao giờ nghe về hiện tượng “tán xạ” khi ánh sáng va vào các hạt nhỏ chưa?

Bạn thấy đấy, thay vì nhận một câu trả lời, bạn đang được dẫn dắt trên một hành trình khám phá. Kiến thức này sẽ ở lại với bạn lâu hơn rất nhiều!

🎯 Xem thêm

👉  Bí kíp ứng dụng AI trong nghiên cứu khoa học hiệu quả

1. Nhóm Zalo ứng dụng AI trong giáo dục
2. Nhóm Zalo ứng dụng AI trong kinh doanh 

3. Cộng đồng Facebook Ứng dụng AI trong kinh doanh
4. Cộng đồng Facebook ứng dụng Open AI – ChatGPT trong giáo dục  

II. Kỹ thuật Scaffolding: “kỹ thuật hỗ trợ từng bước trong học tập” giúp xây dựng kiến thức vững chắc

1. Phương pháp Scaffolding là gì?

Trong xây dựng, dàn giáo (scaffolding) được dựng lên để hỗ trợ công nhân làm việc ở trên cao, và được gỡ bỏ khi công trình hoàn thành. Trong giáo dục, Scaffolding có nghĩa là cung cấp sự hỗ trợ phù hợp để người học giải quyết một vấn đề mà họ chưa thể tự làm được. Sự hỗ trợ này sẽ giảm dần khi năng lực của người học tăng lên.

2. Lộ trình 3 cấp độ Scaffolding với ChatGPT

Đây là cách bạn xây dựng “dàn giáo” kiến thức của mình, đi từ một người mới bắt đầu đến khi tự chủ hoàn toàn.

Bằng cách đi qua 3 cấp độ này, bạn dần dần lấy đi “dàn giáo” và tự mình đứng vững trên nền tảng kiến thức đó.

III. Kết hợp hoàn hảo: Quy trình 5 bước học như chuyên gia

Giờ là lúc kết hợp hai kỹ thuật trên thành một quy trình học tập hoàn hảo cho bất kỳ chủ đề nào. Hãy lấy ví dụ học và hiểu về “Lạm phát” (một thuật ngữ mà bất cứ người dân nào cũng cần biết – không nhất thiết phải là người làm kinh tế).

1) Bước 1: Xây nền (Scaffolding Cấp 1)

• Mục tiêu: Nắm được bức tranh tổng quan.
• Prompt: “Tôi hoàn toàn không biết gì về kinh tế. Hãy giải thích khái niệm ‘lạm phát’ một cách đơn giản nhất cho người ngoại đạo.”

2) Bước 2: Đào sâu (Phương pháp Socrate)

• Mục tiêu: Hiểu bản chất “tại sao”.

• Prompt: “Tuyệt. Bây giờ hãy chuyển sang chế độ gia sư Socrate. Hãy đặt câu hỏi để tôi tự hiểu được tại sao lạm phát lại xảy ra.” (AI sẽ hỏi về cung-cầu, in tiền, chi phí sản xuất…).

3) Bước 3: Thực hành có hướng dẫn (Scaffolding Cấp 2)

• • Mục tiêu: Tập phân tích một tình huống.

  • Prompt: “Giả sử chính phủ đột ngột tăng mạnh thuế nhập khẩu xăng dầu. Hãy cho tôi 3 gợi ý về tác động của việc này đến lạm phát.”

4) Bước 4: Tự lực giải quyết (Scaffolding Cấp 3)

• • Mục tiêu: Tự đưa ra phân tích và nhờ phản hồi.

  • Prompt: “Dựa trên gợi ý của bạn, tôi phân tích rằng [phân tích của bạn…]. Hãy nhận xét về lập luận của tôi, chỉ ra các điểm mạnh và điểm yếu.”

5) Bước 5: Mở rộng và kết nối (Phương pháp Socrate)

• • Mục tiêu: Liên kết kiến thức vừa học với thế giới thực.

  • Prompt: “Tiếp tục vai trò Socrate. Hãy đặt cho tôi những câu hỏi giúp tôi liên hệ kiến thức về lạm phát với cuộc sống hàng ngày của mình, ví dụ như việc đi chợ hay tiết kiệm.”

IV. Mở rộng ứng dụng: Áp dụng cho mọi lĩnh vực

Vẻ đẹp của bộ đôi phương pháp Socrate và Scaffolding nằm ở tính linh hoạt của chúng. Bạn có thể áp dụng quy trình này để học và rèn luyện gần như bất kỳ kỹ năng hay kiến thức nào. Dưới đây là các ví dụ thực chiến trong nhiều lĩnh vực khác nhau để khơi nguồn cảm hứng cho bạn.

1. Học một ngôn ngữ mới (Ví dụ: Tiếng Anh)

• Scaffolding: Dùng để học từ vựng và ngữ pháp một cách có hệ thống.

  • Prompt: “Tôi đang học Tiếng Anh. Hãy cung cấp cho tôi 20 cụm động từ (phrasal verbs) phổ biến nhất với ‘get’, kèm theo định nghĩa và một câu ví dụ cho mỗi cụm.”

• Socrate: Dùng để luyện phản xạ giao tiếp tự nhiên.

  • Prompt: “Hãy đóng vai một người bán hàng trong một cửa hàng quần áo ở London. Tôi là khách du lịch. Hãy bắt đầu một cuộc hội thoại tự nhiên với tôi, hỏi tôi cần gì và gợi ý các sản phẩm. Hãy sửa lỗi ngữ pháp và phát âm cho tôi một cách tinh tế.”

2. Học một ngôn ngữ lập trình (Ví dụ: Python)

• Scaffolding: Dùng để xây dựng nền tảng vững chắc.

  • Prompt: “Tôi là người mới. Hãy giải thích khái niệm ‘list comprehension’ trong Python, kèm theo 3 ví dụ từ đơn giản đến phức tạp và giải thích cú pháp của từng ví dụ.”

• Socrate: Dùng để phát triển tư duy giải quyết vấn đề.

  • Prompt: “Tôi có một danh sách các số. Tôi muốn tạo một danh sách mới chỉ chứa các số chẵn từ danh sách gốc. Đừng viết code cho tôi. Thay vào đó, hãy đặt câu hỏi để dẫn dắt tôi tự viết giải pháp bằng cách sử dụng ‘list comprehension’.”

3. Học Lịch sử (Ví dụ: Cách mạng Công nghiệp)

• Scaffolding: Dùng để nắm bắt thông tin và dữ kiện.

  • Prompt: “Hãy tạo một bảng tóm tắt dòng thời gian của Cách mạng Công nghiệp lần thứ nhất, bao gồm các cột: Giai đoạn, Phát minh chính, và Tác động xã hội nổi bật.”

• Socrate: Dùng để phân tích sâu và hình thành quan điểm.

  • Prompt: “Hãy đóng vai một nhà sử học. Đặt cho tôi những câu hỏi để tôi tự phân tích mối quan hệ hai chiều giữa Cách mạng Công nghiệp và sự trỗi dậy của chủ nghĩa tư bản.”

4. Rèn luyện Kỹ năng mềm (Ví dụ: Đàm phán)

• Scaffolding: Dùng để chuẩn bị kịch bản và lý thuyết.

  • Prompt: “Tôi sắp có một cuộc đàm phán tăng lương. Hãy cho tôi một dàn ý 5 bước cần chuẩn bị, bao gồm cả việc nghiên cứu mức lương thị trường và xác định BATNA của tôi.”

• Socrate: Dùng để thực hành trong môi trường an toàn.

  • Prompt: “Hãy nhập vai. Bạn là sếp của tôi, một người rất quan tâm đến hiệu quả ngân sách. Tôi sẽ bắt đầu cuộc đàm phán. Hãy phản ứng một cách thực tế và thử thách các luận điểm của tôi.”

5. Phân tích Tài chính & Đầu tư

• Scaffolding: Dùng để hiểu các khái niệm và chỉ số phức tạp.

  • Prompt: “Giải thích chỉ số P/E (Price-to-Earnings ratio) là gì như thể tôi là một sinh viên năm nhất. Bao gồm công thức tính, ý nghĩa của P/E cao và P/E thấp.”

• Socrate: Dùng để rèn luyện tư duy của một nhà phân tích.

  • Prompt: “Cho tôi dữ liệu của 2 công ty trong cùng ngành: Công ty A có P/E là 40, Công ty B có P/E là 12. Bây giờ, hãy đặt các câu hỏi để tôi tự mình phân tích xem công ty nào có thể là cơ hội đầu tư tốt hơn, cần xem xét thêm những yếu tố nào khác.”

6. Lãnh đạo và Quản lý đội nhóm

• Scaffolding: Dùng để học các framework và mô hình quản lý.

  • Prompt: “Hãy giới thiệu cho tôi mô hình ‘Radical Candor’ (Khen-Chê thẳng thắn) để đưa ra phản hồi cho nhân viên. Trình bày 4 góc phần tư của mô hình này.”

• Socrate: Dùng để thực hành giải quyết các tình huống quản lý nhạy cảm.

  • Prompt: “Nhập vai: Bạn là một nhân viên giỏi nhưng gần đây có dấu hiệu mất động lực và hay đi làm muộn. Tôi là quản lý của bạn và sẽ bắt đầu một cuộc nói chuyện 1-1 với bạn. Hãy phản ứng một cách thực tế, có thể phòng thủ hoặc cởi mở tùy theo cách tôi tiếp cận.”

7. Sáng tạo nội dung và Viết lách

• Scaffolding: Dùng để xây dựng cấu trúc và tìm ý tưởng.

  • Prompt: “Tôi muốn viết một bài blog về chủ đề ‘Những lợi ích của việc đọc sách mỗi ngày’. Hãy tạo cho tôi một dàn ý chi tiết 3 phần, bao gồm cả các luận điểm phụ cho mỗi phần.”

• Socrate: Dùng để mài giũa tư duy và làm sắc bén luận điểm.

  • Prompt: “Đây là đoạn mở bài của tôi: [Dán đoạn văn của bạn vào đây]. Hãy đóng vai một biên tập viên khó tính. Đừng viết lại nó. Thay vào đó, hãy đặt 3 câu hỏi để thử thách các giả định của tôi và giúp tôi làm cho đoạn văn này hấp dẫn hơn.”

Bằng cách nhìn vào các ví dụ này, bạn có thể thấy rõ quy luật chung: Scaffolding là để xây dựng “CÁI GÌ” (what), còn Socrate là để đào sâu “TẠI SAO” (why) và “NHƯ THẾ NÀO” (how). Hãy áp dụng tư duy này, và bạn sẽ có thể tự thiết kế lộ trình học tập hiệu quả cho bất kỳ lĩnh vực nào bạn đam mê.

V. Ví dụ chi tiết các bước áp dụng Quy trình trên để rèn luyện Kỹ năng “Đàm phán” – một kỹ năng luôn cần thiết giúp chúng ta thành công hơn:

Ở trên, chúng ta đã tìm hiểu về lý thuyết của phương pháp Socrate và Scaffolding. Bây giờ, hãy cùng TInAI.vn bước vào một “phòng tập ảo” và xem cách áp dụng các kỹ thuật này vào việc rèn luyện kỹ năng mềm cực kỳ quan trọng trong cuộc sống: Đàm phán.

Học đàm phán qua sách vở là chưa đủ, bởi nó đòi hỏi sự ứng biến, tâm lý và thực hành liên tục. Đây chính là lúc ChatGPT trở thành đối tác luyện tập vô giá, an toàn và luôn sẵn sàng 24/7.

Bối cảnh giả định:

• Vai trò của bạn: Trưởng phòng Marketing của một công ty startup (gọi là “MyStartup”).

• Mục tiêu của bạn: Đàm phán với một Agency Quảng cáo có tiếng (gọi là “TopAgency”) để thực hiện một chiến dịch marketing trong 3 tháng với ngân sách mục tiêu là 300 triệu VNĐ. Bạn biết họ rất chuyên nghiệp nhưng chi phí cũng khá cao.

Giai đoạn 1: Xây nền tảng vững chắc với “Dàn giáo” Scaffolding

Trước khi bước vào trận chiến, bạn cần trang bị vũ khí. Chúng ta sẽ dùng Scaffolding để xây dựng kiến thức nền.

Bước 1: Hiểu các nguyên tắc cốt lõi (Scaffolding Cấp 1 – Hỗ trợ tối đa)

Bạn cần nắm vững lý thuyết cơ bản. Hãy yêu cầu AI dạy bạn.

▶️ Prompt của bạn:
Tôi là người mới trong lĩnh vực đàm phán. Hãy giải thích cho tôi 5 nguyên tắc đàm phán quan trọng nhất mà một người làm marketing cần biết khi làm việc với agency. Dùng ngôn ngữ đơn giản, có ví dụ.

🤖 Kết quả phản hồi giả định từ ChatGPT:

Tuyệt vời! Dưới đây là 5 nguyên tắc đàm phán cốt lõi dành cho bạn:

1. Xác định BATNA (Best Alternative to a Negotiated Agreement): Đây là “phương án B” tốt nhất của bạn nếu đàm phán thất bại.

   • Ví dụ: BATNA của bạn có thể là “tự chạy quảng cáo in-house” hoặc “chọn một agency khác nhỏ hơn với giá 250 triệu”. Biết rõ BATNA giúp bạn tự tin hơn và không bị ép giá.

2. Hiểu rõ ZOPA (Zone of Possible Agreement): Vùng mà cả hai bên có thể chấp nhận thỏa thuận.

   • Ví dụ: Bạn muốn chi tối đa 330 triệu, nhưng TopAgency không thể nhận dưới 280 triệu. Vậy ZOPA là khoảng từ 280-330 triệu.

3. Tập trung vào Lợi ích, không phải Lập trường: Đừng chỉ khăng khăng “Tôi muốn giá 300 triệu”.

   • Ví dụ: Thay vào đó, hãy nói: “Ngân sách của chúng tôi có giới hạn, nhưng chúng tôi tìm kiếm một đối tác lâu dài và có thể mang lại nhiều dự án khác trong tương lai”.

4. Tạo ra các lựa chọn vì lợi ích chung (Invent Options for Mutual Gain): Đề xuất các giải pháp sáng tạo.

   • Ví dụ: “Nếu các bạn không thể giảm giá, liệu chúng ta có thể thêm một buổi tư vấn chiến lược miễn phí hoặc giảm bớt một hạng mục ít quan trọng không?”

5. Sử dụng các tiêu chí khách quan: Dựa vào dữ liệu để cuộc đàm phán công bằng hơn.

   • Ví dụ: “Theo báo giá trung bình của thị trường cho các dịch vụ tương tự, mức giá X là hợp lý…”

Bước 2: Chuẩn bị kịch bản (Scaffolding Cấp 2 – Hỗ trợ có định hướng)

Bây giờ bạn cần một sườn bài. Hãy yêu cầu AI cho bạn một “dàn ý” để bám theo.

▶️ Prompt của bạn:
Dựa vào các nguyên tắc trên và bối cảnh của tôi, hãy cho tôi một dàn ý 5 bước cho buổi đàm phán với TopAgency. Đừng viết chi tiết, chỉ cần các gạch đầu dòng chính.

🤖 Kết quả phản hồi giả định từ ChatGPT:

Đây là dàn ý 5 bước cho buổi đàm phán của bạn:

1. Mở đầu & Xây dựng quan hệ:

   • Chào hỏi, giới thiệu.

   • Bày tỏ sự ngưỡng mộ với các dự án trước đây của TopAgency.

   • Xác nhận mục tiêu chung của buổi họp.

2. Trình bày Nhu cầu & Giá trị:

   • Nói rõ về mục tiêu chiến dịch của MyStartup.

   • Nhấn mạnh tiềm năng hợp tác lâu dài.

3. Thảo luận về Đề xuất & Ngân sách:

   • Lắng nghe đề xuất ban đầu của họ.

   • Đưa ra ngân sách mục tiêu của bạn (300 triệu).

4. Xử lý phản đối & Tìm giải pháp:

   • Chuẩn bị cho việc họ nói giá đó quá thấp.

   • Sử dụng các lựa chọn sáng tạo (thêm giá trị, giảm hạng mục).

5. Tổng kết & Chốt thỏa thuận:

   • Tóm tắt lại những điểm đã thống nhất.

   • Thống nhất các bước tiếp theo (hợp đồng, lịch trình).

Giai đoạn 2: Luyện tập thực chiến với “Gia sư” Socrate

Đây là phần quan trọng nhất: nhập vai và thực hành.

Bước 3: Thiết lập buổi nhập vai (Kích hoạt chế độ Socrate)

Bây giờ, hãy biến ChatGPT thành một đối tác đàm phán khó tính.

▶️ Prompt Vàng của bạn:
Bây giờ chúng ta sẽ nhập vai. Tôi là Trưởng phòng Marketing của MyStartup. Bạn là Giám đốc của TopAgency, một người rất kinh nghiệm, thẳng thắn và luôn quan tâm đến lợi nhuận. Bạn biết agency của mình rất có giá. Tôi sẽ bắt đầu cuộc đàm phán về một chiến dịch marketing. Hãy phản hồi một cách thực tế, đặt ra những câu hỏi khó và bảo vệ lợi ích của TopAgency. Bắt đầu nhé!

Bước 4: Thực hành đàm phán (Cuộc đối thoại mẫu)

(Bắt đầu cuộc hội thoại)

Bạn (MyStartup): “Chào anh, cảm ơn anh đã dành thời gian. Bên em rất ấn tượng với chiến dịch X mà TopAgency đã thực hiện. Hôm nay em muốn trao đổi về khả năng hợp tác cho chiến dịch sắp tới của MyStartup.”

🤖 ChatGPT (TopAgency): “Chào bạn. Cảm ơn lời khen. Rất vui được trao đổi. Không biết MyStartup có yêu cầu cụ thể và ngân sách dự kiến cho chiến dịch này là bao nhiêu?” (AI đi thẳng vào vấn đề, một chiến thuật của người bận rộn).

Bạn (MyStartup): “Dạ, bên em mong muốn một chiến dịch toàn diện trong 3 tháng, và ngân sách chúng em đề xuất là 300 triệu đồng.”

🤖 ChatGPT (TopAgency): “300 triệu? Cảm ơn bạn đã chia sẻ. Tuy nhiên, với quy mô và chất lượng nhân sự của TopAgency, một chiến dịch 3 tháng thường bắt đầu ở mức 500 triệu. Mức 300 triệu thực sự rất khó để chúng tôi đảm bảo chất lượng như bạn mong đợi. Tại sao bạn lại nghĩ 300 triệu là con số phù hợp?” (Đây là một câu hỏi Socrate, buộc bạn phải bảo vệ lập luận của mình).

Bạn (MyStartup): (Hơi lúng túng) “À… vì đây là ngân sách mà ban lãnh đạo đã duyệt cho chúng em ạ.”

🤖 ChatGPT (TopAgency): “Tôi hiểu. Tuy nhiên, ngân sách của các bạn là vấn đề của các bạn. Vấn đề của tôi là làm sao để cung cấp dịch vụ tốt nhất mà vẫn đảm bảo lợi nhuận. Thay vì chỉ nhìn vào giá, bạn có thể cho tôi biết giá trị đặc biệt nào MyStartup sẽ mang lại nếu chúng tôi hợp tác lâu dài không?” (AI tiếp tục đẩy bạn vào thế phải chứng minh giá trị, một kỹ thuật đàm phán nâng cao).

Bước 5: “Hội ý” và Nhận phản hồi (Bước quyết định)

Bạn cảm thấy mình đã trả lời không tốt. Đây là lúc dùng quyền “hội ý” với chính gia sư AI của mình.

▶️ Prompt của bạn:
[TẠM DỪNG VAI TRÒ]. Hãy phân tích câu trả lời vừa rồi của tôi: “vì đây là ngân sách mà ban lãnh đạo đã duyệt”. Câu trả lời đó tốt hay không? Nếu không, tôi nên trả lời như thế nào cho thuyết phục hơn?

🤖 Kết quả phản hồi giả định từ ChatGPT:

[PHÂN TÍCH]

Câu trả lời của bạn: “vì đây là ngân sách mà ban lãnhADO đã duyệt” là một câu trả lời chưa hiệu quả vì những lý do sau:

1. Bị động: Nó cho thấy bạn không có quyền quyết định và đặt vấn đề của mình lên đối tác.

2. Thiếu thuyết phục: Nó không tạo ra lý do gì để đối tác phải xem xét giảm giá.

Đề xuất câu trả lời tốt hơn:

“Tôi hiểu mức giá của TopAgency hoàn toàn tương xứng với chất lượng. Con số 300 triệu là ngân sách khởi điểm của chúng tôi cho giai đoạn này, vì chúng tôi cũng cần phân bổ cho các hoạt động khác. Tuy nhiên, chúng tôi không chỉ tìm kiếm một agency cho 1 chiến dịch, mà là một đối tác chiến lược cho cả năm. Nếu chiến dịch này thành công, ngân sách cho 2 quý tiếp theo dự kiến sẽ tăng gấp đôi. Liệu có cách nào để chúng ta cùng nhau tối ưu các hạng mục trong gói 300 triệu này để tạo ra một ‘case study thành công’ cho cả hai bên không?”

Câu trả lời này hiệu quả hơn vì:

• Thừa nhận giá trị của họ: Tôn trọng đối tác.

• Biến điểm yếu (ngân sách thấp) thành cơ hội (hợp tác lâu dài): Tạo ra một lợi ích trong tương lai.

• Kêu gọi hợp tác: Chuyển từ đối đầu sang cùng tìm giải pháp.

Sau khi nhận được phản hồi, bạn có thể yêu cầu: “[TIẾP TỤC VAI TRÒ]”, và thử lại với câu trả lời mới. Quá trình: Thực hành -> Mắc lỗi -> Nhận phản hồi -> Sửa lỗi -> Thực hành lại chính là cách nhanh nhất để bạn tiến bộ.

Bằng cách áp dụng mô hình chi tiết này, bạn có thể dễ dàng thay thế chủ đề “Đàm phán” bằng bất kỳ kỹ năng hay kiến thức nào khác: “Luyện phỏng vấn xin việc“, “Học cách thuyết trình“, “Phân tích một tác phẩm văn học“… Cốt lõi của phương pháp vẫn không đổi: Xây nền bằng Scaffolding, đào sâu bằng Socrate.

🎯 Xem thêm

👉  Bí kíp ứng dụng AI trong nghiên cứu khoa học hiệu quả

1. Nhóm Zalo ứng dụng AI trong giáo dục
2. Nhóm Zalo ứng dụng AI trong kinh doanh 

3. Cộng đồng Facebook Ứng dụng AI trong kinh doanh
4. Cộng đồng Facebook ứng dụng Open AI – ChatGPT trong giáo dục  

Công cụ trong tay bạn, phương pháp trong đầu bạn

Sức mạnh thực sự của ChatGPT Study Mode không nằm ở bản thân tính năng, mà ở cách chúng ta tương tác với nó. Bằng việc trang bị cho mình phương pháp tư duy của Socrate và chiến lược học tập của Scaffolding, bạn đã nâng cấp bản thân từ một người dùng thông thường thành một chuyên gia học tập.

Hãy dừng việc chỉ “Hỏi – Đáp”! Và bắt đầu “đối thoại”, “tranh luận” và “xây dựng tri thức” cùng AI. Chọn ngay một chủ đề bạn luôn muốn hiểu sâu và áp dụng quy trình 5 bước nói trên. Chiều sâu kiến thức bạn đạt được sẽ khiến chính bạn phải kinh ngạc.

TS. Nguyễn Trung Hòa

Tài liệu tham khảo:

1) Phương pháp Socrate (Socratic Method): Phương pháp này dựa trên các cuộc đối thoại của nhà triết học Socrates, được ghi lại bởi Plato. Nó tập trung vào việc đặt câu hỏi có kỷ luật để theo đuổi suy nghĩ, giúp khám phá các ý tưởng phức tạp và phân tích các khái niệm.

• Nguồn: The University of Chicago, Center for Teaching and Learning. (n.d.). The Socratic Method. Truy cập từ: https://teaching.uchicago.edu/resources/teaching-strategies/the-socratic-method/

2) Phương pháp Scaffolding (Lý thuyết Dàn giáo): Lý thuyết này có nguồn gốc từ công trình của nhà tâm lý học Lev Vygotsky và khái niệm “Vùng phát triển gần” (Zone of Proximal Development – ZPD). Nó mô tả cách người học có thể đạt được những kỹ năng cao hơn thông qua sự hỗ trợ tạm thời từ một người thầy hoặc một công cụ có năng lực hơn.

• Nguồn: McLeod, S. (2024). Vygotsky’s Scaffolding Theory Of Development. Simply Psychology. Truy cập từ: https://www.simplypsychology.org/vygotsky-scaffolding-theory.html