Các nghệ sĩ sáng tạo tranh đang bị uy hiếp bởi AI (trí tuệ nhân tạo) vì công nghệ này được huấn luyện dữ liệu, học và cuối cùng là sao chép phong cách sáng tác của họ. Trước bối cảnh đó một số nghệ sĩ đã hợp tác với các nhà nghiên cứu ở những trường đại học Chicago phát triển vũ khí có tên gọi là ứng dụng Glaze để ngăn chặn nguy cơ này.
Họa sĩ sáng tác tranh người Mỹ Paloma McClain tỏ ra rất bức xúc khi cho rằng một số mô hình AI đã được đào tạo dữ liệu, sao chép hình ảnh và phong cách sáng tạo bằng cách sử dụng tác phẩm của cô cũng như của các nghệ sĩ sáng tạo khác mà không nhận được khoản thù lao nào.
“Điều đó làm tôi khó chịu,” McClain nói với hãng tin AFP.
Cô nói: “Tôi tin rằng tiến bộ công nghệ thực sự có ý nghĩa khi được thực hiện một cách có đạo đức và nâng cao giá trị của tất cả mọi người thay vì hoạt động gây thiệt hại cho người khác”.
Về cơ bản, Glaze vượt trội hơn các mô hình AI khi xét đến cách chúng được huấn luyện, điều chỉnh các pixel ảnh theo những cách mà người xem không thể nhận ra nhưng lại khiến một tác phẩm nghệ thuật số hóa trông khác biệt đáng kể so với AI.
Ben Zhao, giáo sư khoa học máy tính của nhóm phát triển ra ứng dụng Glaze cho biết: “Về cơ bản, chúng tôi đang cung cấp các công cụ kỹ thuật để giúp bảo vệ người sáng tạo khỏi các mô hình AI xâm lấn và lạm dụng”.
Được tạo ra chỉ trong bốn tháng, Glaze đã mang đến công nghệ dùng để ngăn chặn khả năng nhận dạng khuôn mặt của AI.
“Chúng tôi đang làm việc với tốc độ cực nhanh vì chúng tôi biết vấn đề sao chép của AI hiện nay rất nghiêm trọng”, Zhao nói về việc gấp rút bảo vệ các nghệ sĩ khỏi những kẻ bắt chước phần mềm. “Rất nhiều người đang bị thiệt hại.”
Một số công ty lớn phát triển AI sáng tạo có thỏa thuận sử dụng dữ liệu để đào tạo trong một số trường hợp, nhưng đa số hình ảnh, âm thanh và văn bản kỹ thuật số sử dụng huấn luyện cho AI lấy từ Internet mà không có sự thỏa thuận hay đồng ý rõ ràng nào với các tác giả.
Theo Zhao, kể từ khi phát hành vào tháng 3, Glaze đã được tải xuống hơn 1,6 triệu lần.
Nhóm của Zhao đang nghiên cứu một phiên bản cải tiến cho Glaze có tên Nightshade nhằm tăng cường khả năng chống sao chép bằng cách gây nhầm lẫn cho AI, chẳng hạn như khiến nó hiểu một con chó là một con mèo.
McClain nói: “Tôi tin rằng Nightshade sẽ có tác dụng rõ rệt nếu có đủ nghệ sĩ sử dụng nó và đưa đủ số hình ảnh bị đầu độc vào thế giới hoang dã,” đồng nghĩa với việc chúng sẽ dễ dàng có sẵn trên mạng.
“Theo nghiên cứu của Nightshade, nó sẽ không chụp được nhiều hình ảnh độc hại như người ta nghĩ,” cô nói.
Theo các học giả Chicago, nhóm của Zhao đã được một số công ty muốn sử dụng Nightshade tiếp cận.
Zhao nói: “Mục tiêu là để mọi người có thể bảo vệ nội dung của họ, cho dù đó là nghệ sĩ cá nhân hay công ty có nhiều tài sản trí tuệ”.
* Công cụ ngăn chặn thu thập hình ảnh Kudurru.
Một công ty khởi nghiệp có tên Spawning đã phát triển phần mềm Kudurru có thể phát hiện các nỗ lực thu thập số lượng lớn hình ảnh từ một địa điểm trực tuyến.
Theo Jordan Meyer, người đồng sáng lập Spawning cho biết một nghệ sĩ có thể chặn quyền truy cập hoặc gửi những hình ảnh không khớp với những gì được yêu cầu, làm hỏng nhóm dữ liệu đang được sử dụng để dạy AI.
* Hơn 1.000 trang web đã được tích hợp vào mạng Kudurru.
Spawning cũng đã ra mắt Hasibeentrain.com, một trang web có công cụ trực tuyến để tìm hiểu xem các tác phẩm số hóa có được đưa vào mô hình AI hay không và cho phép các nghệ sĩ từ chối sử dụng như vậy trong tương lai.
Bên cạnh việc đưa ra giải pháp bảo vệ chống sao chép được tăng cường đối với hình ảnh, các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington ở Missouri đã phát triển phần mềm AntiFake để ngăn chặn việc sao chép giọng nói của AI.
AntiFake làm phong phú thêm các bản ghi âm kỹ thuật số của người nói, thêm những tiếng động mà mọi người không thể nghe được nhưng khiến nó “không thể tổng hợp được giọng nói của con người”, Tiến sĩ Zhiyuan Yu cho biết – là một trong những thành viên nhóm phát triển phần mềm này.
Chương trình nhằm mục đích ngăn chặn việc đào tạo AI trái phép để tạo ra “deepfakes” – nhạc nền hoặc video không có thật về những người nổi tiếng, chính trị gia, người thân hoặc những người khác cho thấy họ làm hoặc nói điều gì đó mà họ không làm.
Theo Zhiyuan Yu, một podcast nổi tiếng gần đây đã liên hệ với nhóm AntiFake để được trợ giúp ngăn chặn việc sản phẩm của họ bị tấn công.
Nhà nghiên cứu cho biết phần mềm có sẵn miễn phí cho đến nay đã được sử dụng để ghi âm lời nói của mọi người nhưng cũng có thể được áp dụng cho các bài hát.
Meyer cho rằng: “Giải pháp tốt nhất sẽ là một thế giới trong đó tất cả dữ liệu được sử dụng cho AI đều phải được sự đồng ý và thanh toán chi trả tiền bản quyền”. “Chúng tôi hy vọng sẽ thúc đẩy các nhà phát triển AI đi theo hướng này.”
Người dùng có thể tải Glaze Tại đây
Trung Hòa
(Theo AFP)
